19 décembre 2024

Samenvatting

De consolidatieplicht geldt uitsluitend voor vennootschappen met rechtspersoonlijkheid. Bijgevolg kunnen VZW's nooit verplicht worden een geconsolideerde jaarrekening op te maken. 

Résumé

L’obligation de consolidation s’applique uniquement aux sociétés dotées de la personnalité juridique. Par conséquent, les ASBL ne sont jamais tenues d'établir des comptes consolidés.

 

Tekst

  1. De volgende situatie wordt beschreven:

    “VZW A is een bedrijf met ongeveer X aantal medewerkers. VZW B heeft onder meer in haar statuten vermeld dat ze tot doel heeft VZW A financieel te ondersteunen. De twee raden van bestuur zijn quasi dezelfde. Het balanstotaal van beide samen is meer dan X €. Zijn deze twee VZW’s die nauw met elkaar verbonden zijn verplicht een geconsolideerde jaarrekening op te maken en neer te leggen?”

     

  2. Om te weten welke ondernemingen eventueel een geconsolideerde jaarrekening moeten opstellen, moet men Boek 3 over “de jaarrekening” van het Wetboek van vennootschappen en verenigingen (WVV) erbij nemen. Titel 2 van Boek 3 over “Jaarrekeningen en begrotingen van verenigingen” bevat geen bepaling over de geconsolideerde jaarrekening. De bepalingen die specifiek handelen over het opstellen van de geconsolideerde jaarrekening zijn enkel opgenomen in Titel 1 van Boek 3 met als opschrift “Jaarrekeningen van vennootschappen met rechtspersoonlijkheid” (artikelen 3:21 tot en met 3:36/1 WVV).

     

    Uit het opschrift van Titel 1 blijkt al meteen duidelijk dat enkel vennootschappen met rechtspersoonlijkheid kunnen worden verplicht een geconsolideerde jaarrekening op te stellen, voor zover de voorwaarden daartoe vervuld zijn. VZW’s zijn geen vennootschappen met rechtspersoonlijkheid en zijn derhalve niet consolidatieplichtig[1]. Dat heeft de Commissie voor Boekhoudkundige Normen ook uitdrukkelijk bevestigd in randnummer 13 van haar CBN-advies 2022/09 van 1 juni 2022 over “Consolidatie bij de horizontale groep (consortium)”:

    “Verenigingen zonder winstoogmerk, internationale verenigingen zonder winstoogmerk, stichtingen en maatschappen zijn niet consolidatieplichtig. De consolidatieplicht geldt uitsluitend voor vennootschappen met rechtspersoonlijkheid. Een vereniging zonder winstoogmerk, internationale vereniging zonder winstoogmerk of stichting kan, net zoals een maatschap[2] nooit een moedervennootschap zijn”.

     

  3. Het ICCI vermeldt eveneens dat de Commissie voor Boekhoudkundige Normen ook in een al wat ouder advies over de groottecriteria van verenigingen en stichtingen[3] benadrukt heeft “dat een VZW nooit een geconsolideerde jaarrekening moet opmaken en dat de groottecriteria van een VZW nooit op geconsolideerde basis moeten worden beoordeeld. Evenmin is bijgevolg de geaggregeerde methode hier van toepassing”.

     

  4. Conclusie: hoewel VZW A en VZW B in bovenstaande situatie nauw met elkaar verbonden zijn, zullen ze toch niet verplicht kunnen worden volgens de thans van toepassing zijnde wetgeving een geconsolideerde jaarrekening op te maken en neer te leggen.

     

     

    Sleutelwoorden

    Consolidatieplicht - VZW

    Mots clés

    Obligation de consolidation - ASBL


    [1] In dezelfde zin, zie ook ICCI-advies 24-043.

    [2] Specifiek over de maatschap, zie ook ICCI-advies 24/026 over de vraag “Wie is consolidatieplichtig : de maatschap of de leden van een consortium?”.

    [3] Cf. randnr. 9 van CBN-advies 2019/12 van 16 oktober 2019 over “Groottecriteria verenigingen en stichtingen – schema van de jaarrekening – begroting”.