7 mars 2024

  1. De volgende situatie wordt beschreven:

    “In een geval waarbij meerdere juridische entiteiten samen een technische bedrijfseenheid vormen dienen sociale verkiezingen georganiseerd te worden. Er wordt geen geconsolideerde jaarrekening gepubliceerd, omdat deze zich beroept op vrijstelling van subconsolidatie.

    Welke cijfers dienen aan de ondernemingsraad overgemaakt worden in een dergelijk geval?

    -          Volstaat alle statutaire jaarrekeningen van de vennootschappen?;

    -          Volstaat het de geconsolideerde cijfers op grootste geheel te verstrekken? (Hierin worden dan ook andere entiteiten opgenomen, waar geen OR werd opgericht);

    -          Of is het verplicht een consolidatie te maken van de vennootschappen die samen een technische bedrijfseenheid vormen? Moet de commissaris is dit laatste geval hier ook een verslag over opstellen?”

     

    1. Om de vraag te beantwoorden ( [1] ), wenst het ICCI allereerst te verwijzen naar artikel 14, §1, 1° van de wet van 20 september 1948 houdende organisatie van het bedrijfsleven (hierna “wet van 20 september 1948”), die de notie “onderneming” als volgt definieert: “de technische bedrijfseenheid, bepaald (in het kader van deze wet) op grond van de economische en sociale criteria; in geval van twijfel primeren de sociale criteria”.

       

      Gezien de situatieschets, gaat het ICCI ervan uit dat het in casu een technische bedrijfseenheid (TBE) betreft die is gevormd door meerdere juridische entiteiten, zoals gedefinieerd door artikel 14, § 2, b) van de wet van 20 september 1948.

       

    2. Artikel 17, tweede lid, 4° en derde lid van het koninklijk besluit van 27 november 1973 houdende reglementering van de economische en financiële inlichtingen te verstrekken aan de ondernemingsraden (hierna “KB van 27 november 1973”), bepaalt het volgende:

      “De bescheiden die betrekking hebben op de jaarlijkse voorlichting worden aan de leden van de ondernemingsraad overgemaakt ten minste vijftien dagen voor de vergadering belegd om deze voorlichting te onderzoeken.

       De documenten bevatten ten minste : (…)

      4° een exemplaar van de geconsolideerde jaarrekening, wanneer de onderneming consolidatieplichtig is. Heeft de onderneming gebruik gemaakt van artikel 8 van het koninklijk besluit d.d. 6 maart 1990 op de geconsolideerde jaarrekening van de onderneming, dan heeft de vrijstelling van consolidatieplicht waarin genoemd artikel voorziet geen uitwerking ten aanzien van de ondernemingsraad; in dat geval mag de aan de ondernemingsraad mede te delen geconsolideerde toelichting worden beperkt tot de posten I tot VI,X,XII tot XIV, A en B, en XV tot XVII van de lijst in artikel 69 van genoemd koninklijk besluit.

      Van de verplichting die volgt uit de tweede volzin van het tweede lid, 4° kan evenwel worden afgeweken als de ondernemingsraad oordeelt dat het doel van artikel 3 wordt bereikt door de mededeling van een geconsolideerde jaarrekening met toepassing van artikel 21 dan wel door de mededeling van andere inlichtingen die hij gelijkwaardig acht. Als de ondernemingsraad het niet eens wordt, kan een afwijking worden toegestaan volgens de procedure van artikel 28.”

      Inzake het overmaken aan de ondernemingsraad van de (aparte) jaarrekening van de TBE in België (i.e. “exemplaar van de balans, van de winst- en verliesrekening, de bijlage” conform art. 17, tweede lid, 2° KB 27 november 1973), is het ICCI van oordeel dat dit verplicht is en hiervan niet kan worden afgeweken. Bevestiging hiervan wordt gegeven in CBN-advies 2019/02 ( [2] ), randnummer 56, tweede lid. 

      Krachtens artikel 21 van het KB van 27 november 1973 dient de geconsolideerde jaarrekening van de groep (inclusief het jaarverslag van de groep en het commissarisverslag over de geconsolideerde jaarrekening van de groep) aan de ondernemingsraad te worden medegedeeld indien de vennootschap integraal of naar evenredigheid werd opgenomen in deze geconsolideerde jaarrekening.

       

    3. Inzake het overmaken aan de ondernemingsraad van de financiële en economische informatie (EFI) voortvloeiend uit de specifieke situatie van een horizontale structuur in de zin van artikel 3:26 van het Wetboek van vennootschappen en verenigingen (WVV), is dit afhankelijk van het gegeven of de ondernemingsraad in casu al dan niet een akkoordverklaring conform artikel 17, derde lid van het KB van 27 november 1973 zou hebben gegeven op de installatievergadering dat de geconsolideerde cijfers op het niveau van de groep zullen worden verstrekt aan de ondernemingsraad. Het ICCI meent dat het duidelijk moet zijn dat dit akkoord er effectief is. Het lijkt daarvoor noodzakelijk dat dit akkoord expliciet uit de notulen van de ondernemingsraad blijkt en dat er een beroep wordt gedaan op de vrijstellingsmogelijkheid van artikel 17, derde lid van het KB van 27 november 1973.

       

      Voor een beter begrip van de reglementering dienaangaande, wenst het ICCI aan te stippen dat artikel 8 van het KB van 6 maart 1990 werd overgenomen in artikel 3:26 van het WVV. Daarenboven verwijst het ICCI naar artikel 3:28, 1° van het WVV, dat het volgende bepaalt: 

      “De artikelen 3:25 en 3:26 laten onverlet de wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen over de opstelling van een geconsolideerde jaarrekening of van een jaarverslag over de geconsolideerde jaarrekening indien deze stukken worden verlangd:

        1° ter voorlichting van de werknemers of van hun vertegenwoordigers;” 

       

    4. Samengevat is het ICCI van oordeel dat het niet volstaat om de geconsolideerde cijfers (jaarrekening en eventueel jaarverslag) aan de ondernemingsraad te bezorgen en dat er in casu zoals reeds aangehaald wel degelijk een verplichting bestaat om ook specifieke, afzonderlijke cijfers over België, op het niveau van de TBE, te rapporteren. De commissaris moet een verslag opstellen mbt deze financiële en economische informatie (EFI).

       

      Voor de mate van detaillering van deze cijfers en de vorm waarin deze cijfers dienen te worden gerapporteerd, verwijst het ICCI naar CBN-advies 2019/02, en meer bepaald de titels V t.e.m. VII. Voor de vorm van het verslag van de bedrijfsrevisor ( [3] ) mbt deze financiële en economische informatie (EFI), verwijst het ICCI integraal naar de IBR-normen betreffende de opdracht van de bedrijfsrevisor bij de ondernemingsraad ( [4] ), alsmede naar de door het IBR, in samenwerking met vertegenwoordigers van het VBO en de werknemersorganisaties ABVV, ACLVB en ACV, uitgegeven brochure met 24 praktische tips voor een optimale relatie tussen de ondernemingsraad en de bedrijfsrevisor ( [5] ).

       

      *****

       

      Sleutelwoorden: EFI, TBE, informatieniveau

      Mots-clés : IEF, UTE, niveau d’information


      ( [1] ) Cf. voor analoge ICCI-adviezen: https://www.icci.be/nl/adviezen/advies-detail-page/economische-en-financi-le-informatie-ondernemingsraad-informatieniveau; https://www.icci.be/nl/adviezen/advies-detail-page/economische-en-financi-le-informatie-voor-de-belgische-ondernemingsraad-van-een-buitenlandse-groep.

      ( [2] ) https://www.cbn-cnc.be/nl/adviezen/belgische-bijkantoren-van-vennootschappen-naar-buitenlands-recht-eigen-boekhoudkundige-0.

      ( [3] ) De bedrijfsrevisor kan een afzonderlijke verklaring afgeven over de rekeningen van het bijkantoor, geïnspireerd op het eerste deel van de standaard commissarisverklaring. Hij kan er ook voor opteren om in zijn certificeringsverslag over de economische en financiële informatie zelf een afzonderlijk onderdeel in te lassen met zijn verklaring over de rekeningen van het bijkantoor (IBR, Vademecum Deel I: Rechtsleer, Antwerpen, Standaard Uitgeverij, 2009, 594).

      ( [4] ) https://www.ibr-ire.be/docs/default-source/nl/Documents/regelgeving-en-publicaties/rechtsleer/normen-en-aanbevelingen/normen/Normen-betreffende-de-opdracht-van-de-bedrijfsrevisor-bij-de-ondernemingsraad.pdf.

      ( [5] ) https://www.ibr-ire.be/docs/default-source/nl/Documents/regelgeving-en-publicaties/publicaties/brochures/Algemeen/Praktische-tips-ondernemingsraad-NL-def-5.pdf.