Tools voor een efficiënte ISA-audit

30 augustus 2024

Samen met de Commissie Normen van het IBR ontwikkelt de werkgroep 'ISA' nieuwe tools gericht op het vergemakkelijken van de implementatie van een efficiënte ISA-audit binnen de bedrijfsrevisorenkantoren.

Het doel is om de bedrijfsrevisoren richtlijnen en modellen van werkdocumenten aan te bieden per thema.

Alle tools zijn gebaseerd op de documentatie beschikbaar op de website van het IBR of van de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA) op de bij onze confraters vastgestelde praktijk. Zij beogen doeltreffendheid en tijdsbesparing, kortom efficiëntie, en kunnen facultatief door de bedrijfsrevisorenkantoren worden gebruikt.

Er dient evenwel te worden gewezen op het feit dat de bedrijfsrevisoren die van deze tools gebruik willen maken, deze eerst zorgvuldig moeten aanpassen aan elke specifieke situatie, aangezien deze op zich niet de overeenstemming met de ISA’s waarborgen.  

Deze webpagina zal worden bijgewerkt telkens wanneer een tool wordt gefinaliseerd. 

De werkgroep staat open voor suggesties met betrekking tot andere door u nuttig geachte tools die hetzelfde doel nastreven.

1. De eerste gepubliceerde tool, bedoeld om de bedrijfsrevisor te helpen bij het bepalen van de materialiteit die op zijn dossier van toepassing is, werd uitgewerkt met behulp van meer bepaald de Rekentool Materialiteit zoals opgenomen op de website van de NBA.  De werkgroep heeft hier geopteerd voor een Excel-tool zodat de bedrijfsrevisoren deze in hun werkdossiers kunnen integreren en aanpassen al naargelang de situatie.
2. De tweede gepubliceerde tool heeft tot doel een samenvatting te geven van het proces voor het verzamelen van informatie over verbonden partijen, specifiek voor de gecontroleerde entiteit, met vermelding van de bron, de kritische analyse van deze informatie en de impact van de verkregen resultaten op de strategie en controleoordeel. Inspiratiebronnen, denkpistes en voorbeelden van procedures worden in bijlage (tabblad “Bronnen”) verstrekt om de bedrijfsrevisor te helpen bij het systematiseren van zijn controleaanpak en het bereiken van de doelstelling van ISA 550 Verbonden partijen (nieuwe versie oktober 2021).
3. De derde gepubliceerde tool biedt een evaluatie van continuïteitsbeoordeling van de gecontroleerde entiteit in overeenstemming met ISA 570 Going Concern (nieuwe versie september 2021).
4. De vierde gepubliceerde tool werd uitgewerkt om de inschatting van de risico’s op fraude en management override van elke gecontroleerde entiteit te vergemakkelijken, teneinde de auditor in staat te stellen op passende wijze te voldoen aan de verantwoordelijkheden die hem door ISA 240 worden opgelegd met betrekking tot fraude in het kader van een controle van financiële overzichten (mei 2021).
5. De vijfde gepubliceerde tool is een Planning & Completion checklist. De doelstelling van deze checklist is het beschrijven van de verschillende vereisten verbonden aan de implementatie, wijziging en bewaring van auditdocumentatie. De auditor dient de auditdocumentatie voor te bereiden om zich ervan te vergewissen dat hij de audit heeft uitgevoerd overeenkomstig de internationale controlenormen en de van toepassing zijnde wet- en regelgeving en dat hij voldoende en geschikte controle-informatie heeft verkregen om zijn oordeel te baseren over het getrouw beeld van de jaarrekening (update 8 februari 2022).
6. De zesde gepubliceerde tool is een dubbele checklist betreffende de gegevensgerichte cijferanalyses (Substantial Analytical Procedures – SAP): een algehele cijferbeoordeling en een SAP per cyclus (inkopen, verkopen, loonlijst, vaste activa),  die aan de bij elke cliënt beschikbare informatie moeten aangepast worden (maart 2022).
7. De zevende gepubliceerde tool heeft tot doel de auditor te helpen bij de toepassing van ISA 720 (Herzien) gedurende al zijn controlewerkzaamheden met betrekking tot het jaarverslag (maart 2022). 
8. De achtste gepubliceerde tool is gebaseerd op de jaarrekeningmodellen van toepassing sinds 1 januari 2020 en werd samengesteld o.b.v. het Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen, het KB van 29 april 2019 tot uitvoering van het WVV, CBN-adviezen en het Vzw jaarrekening zakboekje. Het is een hulpmiddel bij het verifiëren van de jaarrekening.
9. De negende tool werd uitgewerkt om op een eenduidige manier de identificatie van de serviceorganisaties en deskundigen waarop uw cliënt beroep doet, uit te werken en tevens een eerste inschatting van de risico's te maken (ISA 402 Overwegingen met betrekking tot controles van entiteiten die gebruik maken van een serviceorganisatie). Na deze identificatie en eerste risico-analyse kan het nodig zijn om specifieke controleprocedures uit te voeren. Deze blijven buiten de scope van deze tool omdat deze specifiek zijn voor de gegeven situatie. 
10. Deze tiende gepubliceerde tool is bedoeld om de beroepsbeoefenaar te helpen bij het uitvoeren en documenteren van steekproeven overeenkomstig ISA 530 (het gebruiken van steekproeven bij een controle). Het is een steekproventool in het kader van gegevensgerichte controles (geen interne controle).
11. De elfde tool heeft tot doel het documenteren van het inzicht dat verworven werd in de interne beheersingsactiviteiten ten aanzien van de aankoopcyclus, de verkoopcyclus en de personneelcyclus, de implementatie ervan ook na te gaan en de eventuele tekortkomingen hierin te identificeren teneinde te kunnen voorzien in een gepaste communicatie. Deze inschatting kadert in de risicoanalyse voorzien door ISA 315, en zal als basis dienen voor het bepalen van de aard, omvang en tijdsfasering van de controlewerkzaamheden die dienen te worden uitgevoerd als reactie op de onderkende risico’s. In afwachting van de officiële vertaling van ISA 315 Revised verwijst de template momenteel naar de bepalingen van de huidige norm ISA 315 (herzien). Er zal in een update worden voorzien zodra de norm ISA 315 (herzien in 2019) in België van toepassing wordt, rekening houdend met het speciaal aandacht op scalability dat erin voorzien is (A16 & volgende).
12. Het doel van deze tool is om de bedrijfsrevisoren te helpen inzicht te verwerven in de aangelegenheden met betrekking tot de schattingen (ISA 540 (herzien)) bij het verwerven van inzicht in de entiteit en haar omgeving. Dit voorstel kan worden aangepast aan het risico. Er kan alternatieve documentatie worden gebruikt.
13. Deze dertiende tool, gebaseerd op ISA 260, bevat in twee delen enerzijds de punten van de ISA's die besproken moeten worden tijdens de planningsvergadering met het management (en eventuele communicatie met de met governance belaste personen) en anderzijds de de minimaal te behandelen aangelegenheden bij het afsluiten van de rekeningen met de met governance belaste personen (afsluitende vergadering).
    

Update 28 augustus 2023 - De werkgroep heeft videoclips gemaakt om een praktische presentatie te geven van hoe drie tools werken (materialiteitsbepaling, Substantieve Analytische Procedures  en steekproeven). U vindt deze video's hieronder, evenals de PPT-presentatie.

6.1. ISA 520 - SAP algemeen (maart 2022) - DOWNLOAD

11.1. Interne beheersing: aankoopcyclus (mei 2023) - DOWNLOAD

11.2. Interne beheersing: verkoopcyclus (mei 2023) - DOWNLOAD