Wijziging van verbondenheid in de loop van het boekjaar en implicaties voor berekening van groottecriteria op geconsolideerde basis (05/07/2019)

Wat moet er gebeuren in de hieronder geschetste situatie?

Wanneer een vennootschap met één of meer andere vennootschappen is verbonden in de zin van artikel 11 van het Wetboek van vennootschappen / artikel 1:20  van het Wetboek van vennootschappen en verenigingen moeten de criteria zoals bedoeld in artikel 15 van het Wetboek van vennootschappen / artikel 1:24  van het Wetboek van vennootschappen en verenigingen op geconsolideerde basis worden berekend.

Bij een groep van vennootschappen is de verbondenheid in de loop van het boekjaar gewijzigd, met name op 31 augustus 2012, waardoor er op de balansdatum 31 december 2012 twee verbonden vennootschappen A en B zijn ten opzichte van drie verbonden vennootschappen A, B en C op de balansdatum 31 december 2011 en 31 december 2010.

De criteria berekend op geconsolideerde basis voor de drie op 31 december 2011 en 31 december 2010 verbonden vennootschappen A, B en C, zijn overschreden voor de boekjaren eindigend op 31 december 2010 en 31 december 2009 zodat de vennootschappen A, B en C voor het boekjaar eindigend op 31 december 2011 als groot worden beschouwd.

De criteria berekend op geconsolideerde basis voor de twee op 31 december 2012 verbonden vennootschappen A en B, zijn, met uitzondering van het balanstotaal, niet overschreden voor de boekjaren eindigend op 31 december 2011 en 31 december 2010. Kunnen de vennootschappen A en B dus voor het boekjaar eindigend op 31 december 2012 als klein worden beschouwd?

Bij een groep van vennootschappen is de verbondenheid in de loop van het boekjaar gewijzigd, met name op 31 augustus 2012, waardoor er op de balansdatum 31 december 2012 twee verbonden vennootschappen A en B zijn ten opzichte van drie verbonden vennootschappen A, B en C op de balansdatum 31 december 2011 en 31 december 2010.

De criteria berekend op geconsolideerde basis voor de drie op 31 december 2011 en 31 december 2010 verbonden vennootschappen A, B en C, zijn overschreden voor de boekjaren eindigend op 31 december 2010 en 31 december 2009 zodat de vennootschappen A, B en C voor het boekjaar eindigend op 31 december 2011 als groot worden beschouwd.

De criteria berekend op geconsolideerde basis voor de twee op 31 december 2012 verbonden vennootschappen A en B, zijn, met uitzondering van het balanstotaal, niet overschreden voor de boekjaren eindigend op 31 december 2011 en 31 december 2010.

De vraag wordt aan het ICCI gesteld of de vennootschappen A en B voor het boekjaar eindigend op 31 december 2012 al dan niet als “klein” worden beschouwd. 

Als antwoord op de vraag verwijst het ICCI eerst naar artikel 15, § 5 van het Wetboek van vennootschappen (W. Venn.) / artikel 1:24 , § 6 van het Wetboek van vennootschappen en verenigingen (WVV), dat het volgende stelt: 

“Als de vennootschap met één of meer andere vennootschappen verbonden is in de zin van artikel 11, worden de criteria inzake omzet en balanstotaal bedoeld in § 1 berekend op geconsolideerde basis. Wat het criterium personeelsbestand betreft, wordt het aantal werknemers opgeteld dat door elk van de betrokken verbonden vennootschappen jaarlijks gemiddeld wordt tewerkgesteld.”. 

Vervolgens stipuleert CBN-advies 2010/5 “Berekening criteria artikel 15 van het Wetboek van vennootschappen / artikel 1:24  van het Wetboek van vennootschappen en verenigingen.” ^[1], p. 5-6: 

“De Commissie is van mening dat voor verbonden ondernemingen, net zoals dit het geval is bij niet-verbonden ondernemingen, de omzet en het balanstotaal vastgesteld moeten worden op balansdatum ^[2]. Bijgevolg zal men ook op dat moment moeten nagaan of de ondernemingen verbonden zijn in de zin van artikel 11 W. Venn. Wanneer echter deze verbondenheid pas in de loop van het boekjaar is tot stand gekomen, is de Commissie van mening dat slechts het deel van de omzet, evenredig aan de periode die loopt vanaf ontstaan van de verbondenheid tot de afsluitdatum van het boekjaar, in aanmerking moet genomen worden voor de berekening van de criteria van artikel 15, § 1 W. Venn. op geconsolideerde basis. Dit houdt in dat enkel de post-acquisitie omzet dient geselecteerd te worden.”.

Rekening houdend met bovenstaande analyse van de CBN, kan naar analogie geredeneerd worden teneinde een antwoord te formuleren op de specifieke vraag. 

In casu is de verbondenheid pas in de loop van het boekjaar gewijzigd, met name op 31 augustus 2012, waardoor vennootschap C niet langer verbonden is met vennootschappen A en B. Naar analogie met bovenstaande analyse van de CBN, is het ICCI van mening dat voor het boekjaar 2012 slechts het deel van de omzet, evenredig aan de periode die loopt vanaf de begindatum van het boekjaar (i.e. 1 januari 2012) tot het einde van de verbondenheid van vennootschap C, in aanmerking moet genomen worden voor de berekening van de criteria van artikel15, § 1 van het Wetboek van vennootschappen / artikel 1:24 , § 1 van het Wetboek van vennootschappen en verenigingen op geconsolideerde basis. 

Voor de boekjaren eindigend op 31 december 2011 en 31 december 2010 dienen de groottecriteria (berekend op geconsolideerde basis) bekeken te worden vanuit de toestand van verbondenheid van de vennootschappen op deze tijdstippen (respectievelijk op 31 december 2011 en 31 december 2010). Op deze tijdstippen was vennootschap C nog verbonden met de vennootschappen A en B in de zin van artikel 11 van het Wetboek van vennootschappen / artikel 1:20  van het Wetboek van vennootschappen en verenigingen en waren de groottecriteria (berekend op geconsolideerde basis) overschreven, zodanig dat de vennootschapsgroep voor de boekjaren 2010 en 2011 als “groot” wordt beschouwd krachtens artikel 15 van het Wetboek van vennootschappen / artikel 1:24  van het Wetboek van vennootschappen en verenigingen. 

Met andere woorden neemt het feit dat vennootschap C op datum van 31 augustus 2012 niet langer verbonden is met de vennootschappen A en B niet weg dat de vennootschapsgroep voor de boekjaren 2010 en 2011 als “groot” wordt gekwalificeerd. Bijgevolg heeft de gebeurtenis dat vennootschap C niet langer verbonden is met de vennootschappen A en B, voor de berekening van de groottecriteria, pas uitwerking vanaf de datum van deze gebeurtenis (in casu 31 augustus 2012).

Uit voorgaande analyse volgt dat de vennootschapsgroep, bestaande uit vennootschappen A en B, voor het boekjaar eindigend op 31 december 2012 niet als “klein” kan worden beschouwd omdat de vennootschapsgroep meer dan één van de groottecriteria weergegeven in artikel 15 van het Wetboek van vennootschappen / artikel 1:24  van het Wetboek van vennootschappen en verenigingen (berekend op geconsolideerde basis) voor het laatst en het voorlaatst afgesloten boekjaar (i.e. boekjaar 2010 en 2011) overschreden heeft

[1] Dit CBN-advies is integraal te raadplegen op de volgende website: https://www.cbn-cnc.be/nl/adviezen/berekening-criteria-artikel-15-wvenn.

“[2] De Europese Commissie stelt echter in artikel 4 en 6 van haar Aanbeveling 2003/361/EG van 6 mei 2003 betreffende de definitie van kleine, middelgrote en micro-ondernemingen, dat de onderneming de op jaarbasis berekende gegevens moet vaststellen op de datum van afsluiting van de rekeningen. De gegevens van ondernemingen die verbonden ondernemingen hebben, worden vastgesteld op basis van de rekeningen en andere gegevens van de onderneming of, zo van toepassing, van de geconsolideerde rekeningen van de onderneming of van de geconsolideerde rekeningen waarin de onderneming door consolidatie is opgenomen.”.