Vroegtijdig ontslag van een op vrijwillige basis benoemde commissaris (wetgevende update 05/07/2019)

Kan de algemene vergadering van een VZW haar commissaris, die op een vrijwillige basis werd benoemd, vroegtijdig afzetten?

Een VZW die niet verplicht is een commissaris te benoemen, maar dit desondanks toch wenst te doen, onderwerpt zich vrijwillig aan het controleregime zoals voorzien in artikel 130 e.v. van het Wetboek van vennootschappen / artikel 3:58 e.v. van het Wetboek van vennootschappen en verenigingen. Bijgevolg dient ze alle voorschriften vervat in deze bepalingen toe te passen. Ze kan niet bepaalde voorschriften toepassen en andere niet. Een van deze is de benoeming van de commissaris voor een hernieuwbare termijn van drie jaar.  

Artikel 135, § 1, tweede lid W. Venn. / artikel 3:66, § 1, eerste lid WVV bepaalt: “Op straffe van schadevergoeding kunnen zij tijdens hun opdracht alleen om wettige redenen worden opgezegd door de algemene vergadering. Meer in het bijzonder is een verschil van mening over een boekhoudkundige verwerking of een controleprocedure op zich geen wettige reden voor opzegging.” /

“Op straffe van schadevergoeding kan de commissaris tijdens zijn opdracht alleen om wettige redenen worden opgezegd door de algemene vergadering. Meer in het bijzonder is een verschil van mening over een boekhoudkundige verwerking of een controleprocedure op zich geen wettige reden voor opzegging.”

Het onwettig ontslag geeft de commissaris derhalve recht op een schadevergoeding. Volgens het arrest van het Hof van Beroep te Brussel van 16 mei 2000 (R.W. 2000-01, nr. 33, p. 1241-1244) omvat deze schadevergoeding bijvoorbeeld, niet alleen de honoraria die nog in rekening konden worden gebracht tijdens het nog niet verlopen gedeelte van het mandaat maar ook de honoraria die werden gederfd op prestaties die buiten de opdracht vielen maar die krachtens de wet aan de commissaris zouden zijn toevertrouwd.

Artikel 136 van het Wetboek van vennootschappen / artikel 3:67 van het Wetboek van vennootschappen en verenigingen bevat de te volgen ontslagprocedure door de algemene vergadering. Bij gebrek aan precisering, kan dit zowel de gewone, buitengewone of bijzondere algemene vergadering zijn.

Voor meer informatie omtrent dit onderwerp wordt verwezen naar het boek B. Tilleman, Het statuut van de commissaris, ICCI 2007/2, Brugge, die Keure, o.a. vanaf p. 81.