27 oktober 2017
Men dient een commissarisverslag op te maken met een boekjaar dat afsluit op 30 juni 2017 (boekjaar 1 juli 2016 – 30 juni 2017).
Welk verslag dient men hiervoor op te maken, gezien de norm inzake de toepassing van de nieuwe en herziene internationale controlestandaarden in België en tot vervanging van de norm van 10 november 2009 inzake de toepassing van de ISA’s in België nog niet werd goedgekeurd.
Kan hiervoor het ontwerpverslag reeds worden gebruikt, gezien de wet van 7 december 2016 reeds van toepassing is?
1. Het ICCI verwijst naar het recent gepubliceerd advies 2017/06 van de Raad van het IBR van 6 oktober 2017 betreffende het ontwerp van norm inzake de toepassing van de nieuwe en herziene ISA’s in België – stand van zaken en intrekking van advies 2017/03 en meer bepaald naar de volgende passage op pagina 2:
“Ondertussen stelt zich de vraag welk normatief kader nu van toepassing is op de controles van de financiële overzichten (audit) betreffende de boekjaren geopend na 17 juni 2016 en welke werkzaamheden dienen uitgevoerd te worden teneinde te voldoen aan de verplichting in artikel 10, lid 2, c) van de Europese Auditverordening [1], die eveneens in werking is getreden voor de boekjaren die aanvangen vanaf 17 juni 2016, alsook aan de verplichtingen die voortvloeien uit de bepalingen van de wet van 7 december 2016 [2] met betrekking tot het commissarisverslag.
Zolang er, na afloop van de door de wet beoogde goedkeuringsprocedure, geen nieuwe norm met betrekking tot de toepassing van de ISA's in België is goedgekeurd, blijft de norm van 10 november 2009 inzake de toepassing van de ISA's in België van toepassing.
Deze norm voorziet niet in de toepassing van de nieuwe ISA 701 met betrekking tot de kernpunten van de controle, noch van de gewijzigde versie van een aantal andere ISA’s [3].
Met onderhavig advies en in het algemeen belang, vestigt de Raad evenwel uw aandacht op punt 3 van de norm van 10 november 2009 inzake de toepassing van de ISA’s in België, dat verduidelijkt dat:
“In de mate dat het aanpassen van de ISA's of van verdere wijzigingen daarvan aan de Belgische context niet het voorwerp van Belgische normen uitmaakt (bijkomende norm en/of toelichtende bijlagen bij de ISA's) op het moment dat deze normen of deze aanpassingen moeten worden toegepast op de controle van financiële overzichten, zullen de bedrijfsrevisoren hun beste vakkundig oordeel toepassen om deze aanpassing zeker te stellen”.
2. De Voorzitter van het IBR heeft in zijn editoriaal van Tax, Audit and Accountancy van oktober 2017 (nr. 56) tevens verwezen naar punt 3 van de norm van 10 november 2009. Dat biedt de professional immers de mogelijkheid om rekening te houden met de evolutie van het internationaal normatief kader, ook al wordt die evolutie momenteel niet officieel erkend in België.
3. Betreffende de vraag of hiervoor het ontwerpverslag reeds kan worden gehanteerd, verwijst het ICCI wederom naar voormeld advies 2017/06 van de Raad van het IBR en meer specifiek naar de volgende passage op pagina 3:
“Het ontwerp van tweede aanpassing van de bijkomende norm (of herziene bijkomende norm), zoals goedgekeurd door de Raad op 5 april 2017 en beschikbaar op de website van het IBR[4], houdt rekening met deze nieuwe verplichtingen van de commissaris.
Aangezien de wetgevingsprocedure betreffende dit ontwerp van norm wordt opgeschort, heeft dit ontwerp momenteel geen normatieve kracht. Het bevat evenwel een aantal nuttige aanwijzingen voor de uitvoering van de nieuwe wettelijke en regelgevende verplichtingen van toepassing op het verslag van de commissaris over de (geconsolideerde) jaarrekeningen.
Verder zal het ICCI in oktober een aantal voorbeelden van commissarisverslag publiceren zoals aangepast aan de nieuwe wettelijke en regelgevende bepalingen. Wij vestigen echter uw aandacht op het feit dat deze voorbeeldverslagen in de loop van de goedkeuringsprocedure aangaande de tweede aanpassing van de bijkomende norm (of herziene bijkomende norm), in bijlage waarvan modelverslagen zullen worden gevoegd, nog zouden kunnen worden gewijzigd.”.
4. Op basis van het voorgaande, is het ICCI, samen met de Raad van het IBR, van oordeel dat in de mate dat het aanpassen van de ISA's of van verdere wijzigingen daarvan aan de Belgische context niet het voorwerp van Belgische normen uitmaakt (bijkomende norm en/of toelichtende bijlagen bij de ISA's) op het moment dat deze normen of deze aanpassingen moeten worden toegepast op de controle van financiële overzichten, de bedrijfsrevisoren hun beste vakkundig oordeel dienen toe te passen om deze aanpassing (compliance met de herziene ISA’s) zeker te stellen.
Aangezien de wetgevingsprocedure betreffende het ontwerp van tweede aanpassing van de bijkomende norm (of herziene bijkomende norm) op heden is opgeschort, heeft dit ontwerp momenteel geen normatieve kracht. Het bevat evenwel een aantal nuttige aanwijzingen voor de uitvoering van de nieuwe wettelijke en regelgevende verplichtingen van toepassing op het verslag van de commissaris over de (geconsolideerde) jaarrekeningen.
Hierdoor meent het ICCI dat de bedrijfsrevisor die een commissarisverslag dient op te maken voor de controle van financiële overzichten (audit) betreffende een boekjaar dat afsluit op 30 juni 2017 (boekjaar 1 juli 2016 - 30 juni 2017), bij wijze van voorbeeld op grond van de professionele oordeelsvorming toegepast door de commissaris ervoor kan opteren om de voorbeeldteksten zoals opgenomen in bijlage bij de ontwerpnorm toe te passen, gegeven het feit dat deze verslagen tevens zijn aangepast aan de vigerende Belgische en Europese wetgeving.
5. Nochtans heeft het IBR enkele aspecten geïdentificeerd die wat de verslagen betreft opgenomen in bijlage bij het ontwerp van bijkomende norm voor verbetering vatbaar zijn en deze verslagen zijn op heden ter beschikking gesteld op de website van het ICCI.
6. Het ICCI vestigt de aandacht op het nieuwe artikel 96, 4° van het Wetboek van vennootschappen m.b.t. niet-financiële informatie die mogelijks (voor OOB’s van een zekere grootte) een bijkomende vermelding kunnen vereisen in het laatste deel van het commissarisverslag. Deze bepaling treedt in werking voor de boekjaren startend vanaf 1 januari 2017 en zal op korte termijn leiden tot een aanpassing van het ontwerp van bijkomende norm.
[1] Verordening (EU) Nr. 537/2014 van het Europees Parlement en de Raad van 16 april 2014 betreffende specifieke eisen voor de wettelijke controles van financiële overzichten van organisaties van openbaar belang en tot intrekking van Besluit 2005/909/EG van de Commissie.
[2] Wet van 7 december 2016 tot organisatie van het beroep van en het publiek toezicht op de bedrijfsrevisoren.
[3] Het betreft hoofdzakelijk de volgende (Herziene) ISA’s: 260, 315, 570, 610, 700, 705, 706 en 720.