Consolidatieplicht van een besloten vennootschap (BV) naar Nederlands recht die zijn zetel van werkelijke leiding verplaatst naar België (05/07/2019)

Kan het ICCI een advies geven in de hieronder voorgelegde situatie?

Middels akte verleden op 30 januari 2013 werd de zetel van de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid X BV naar Nederlands recht, verplaatst naar België. De statutaire zetel blijft behouden in Nederland doch de maatschappelijke zetel (zetel van werkelijke leiding) is thans gevestigd in België. Uit het antwoord gepubliceerd op
27 maart 2013 leidt men af dat het Belgisch recht van toepassing is vanaf de verplaatsing. X BV is de topholding van een groep waaronder ook Belgische bedrijven ressorteren.

Tot 31 december 2011 werd geconsolideerd in Nederland.

Vragen die zich stellen, zijn de volgende:
1. Dient er blijvend geconsolideerd in Nederland of verplaatst de consolidatieplicht mee naar België (ondanks het feit dat de statutaire zetel in Nederland blijft)?
2. Dient er voor het boekjaar 2012 te worden geconsolideerd in Nederland of in België?

I. Voorafgaande analyse

Vooraleer uit te kunnen maken of de consolidatieplicht in casu al dan niet mee naar België is verplaatst, dient het ICCI eerst te analyseren welk recht van welk land wanneer van kracht is op de voorgelegde situatie.

Om hierop een antwoord te kunnen bieden, verwijst het ICCI eerst naar artikel 112 van de wet van 16 juli 2004 houdende het Wetboek van internationaal privaatrecht (W. IPR), dat het volgende stipuleert: 

“De verplaatsing van de statutaire zetel van een rechtspersoon van een Staat naar een andere gebeurt slechts zonder onderbreking in de rechtspersoonlijkheid wanneer zij plaatsvindt met inachtneming van de voorwaarden waaronder het recht van deze Staten zulks toestaat.

  Wanneer een rechtspersoon zijn statutaire zetel verplaatst naar het grondgebied van een andere Staat, wordt hij vanaf de verplaatsing beheerst door het recht van die Staat”.

Overeenkomstig het tweede lid van deze bepaling is een vennootschap die in het buitenland is opgericht (in casu Nederland) aan de vreemde wet onderworpen (dus inclusief de consolidatieregeling van dit land) zolang haar statutaire zetel in het land van oprichting is gevestigd. De vennootschap wordt aan het Belgisch recht onderworpen (dus inclusief de consolidatieregeling van België) van zodra haar statutaire zetel naar België is overgebracht (in casu vanaf 30 januari 2013).

II. Antwoord op vraag 1 

Uit de voorgaande analyse is duidelijk geworden dat deze vennootschap vanaf 30 januari 2013 aan het Belgisch recht is onderworpen. 

Het ICCI is van oordeel dat, indien de BV (naar Nederlands recht) ten opzichte van het Belgisch recht niet wil ophouden een rechtspersoon te zijn, zij dient te voldoen aan de voorwaarden om als een Belgische vennootschap de rechtsbekwaamheid te kunnen genieten die uit haar rechtspersoonlijkheid voortvloeit ^[3]. (J. Du Mongh en M. Vandenbogaerde, “Rechtspraak over art. 56 W. Venn.”, in Vennootschapsrecht: geannoteerd wetboek van vennootschappen met bijzondere wetgeving met inbegrip van de verenigingen en stichtingen, die Keure, 2011, p. 46).

Eén van deze voorwaarden is dat de statuten van de vennootschap in casu dienen te worden aangepast indien zij niet in overeenstemming zijn met de bepalingen van het Belgisch Wetboek van vennootschappen / Wetboek van vennootschappen en verenigingen, teneinde zich naar deze bepalingen te schikken. Luidens artikel 112, tweede lid van het Wetboek van internationaal privaatrecht dient deze aanpassing van de statuten te gebeuren van zodra de statutaire zetel naar België werd overgebracht. Dit lijkt te zijn gebeurd door middel van de notariële akte verleden op 30 januari 2013, waardoor de vennootschap nu een BVBA naar Belgisch recht is geworden. Het ICCI spreekt zich niet uit over de regelmatigheid van de aanpassing van de statuten daar de vennootschap haar statutaire zetel in Nederland heeft behouden en dit het minst verwarrend is. 

Het ICCI veronderstelt dat de aanpassing in overeenstemming is met de wettelijke voorschriften en dat de vennootschap sedert 30 januari 2013 onderworpen is aan het Belgische vennootschapsrecht. 

Bijgevolg is de consolidatieverplichting van de vennootschap in casu mee verplaatst naar België vanaf 30 januari 2013 en is zij dus voortaan geregeld in de artikelen 109 tot 115 van het Belgisch Wetboek van vennootschappen / artikelen 3:99  tot 3:105 van het Belgisch Wetboek van vennootschappen en verenigingen.

III. Antwoord op vraag 2

De [geconsolideerde] jaarrekening met betrekking tot het boekjaar waarin de zetelverplaatsing plaatsvindt (in casu boekjaar 2013), kan worden beschouwd als de [geconsolideerde] jaarrekening over het eerste boekjaar waarop voor een onderneming de bepalingen van het Belgische boekhoudrecht en jaarrekeningenrecht van toepassing zijn ^[4].

Bijgevolg dient er in casu voor het boekjaar 2012 nog te worden geconsolideerd overeenkomstig de bepalingen van het Nederlands recht. Pas vanaf het boekjaar 2013 dient te worden geconsolideerd overeenkomstig de bepalingen van het Belgische recht. 

Voor de concrete gevolgen van een zetelverplaatsing naar België van een vennootschap opgericht naar buitenlands recht voor het voeren van de boekhouding en het opstellen van de jaarrekening van deze vennootschappen, verwijzen wij naar CBN-advies 2011/2 van 8 december 2010. 

Het ICCI spreekt zich niet uit over de fiscale gevolgen van de omzetting van een BV  (naar Nederlands recht) naar een BVBA / BV (naar Belgisch recht).

[3] Voor deze voorwaarden: cf. beslissing van het Hof van Cassatie in het Lamot-arrest (Cass. 12 november 1965, Pas. 1966, I, 336, R.W., 1965-66, 911).

[4] Cf. CBN-advies 2011/2 van 8 december 2010: “Zetelverplaatsing naar België van een vennootschap opgericht naar buitenlands recht: gevolgen voor het voeren van de boekhouding en het opstellen van de jaarrekening”. Dit advies is raadpleegbaar op de volgende website: https://www.cbn-cnc.be/nl/adviezen/zetelverplaatsing-naar-belgie-van-een-vennootschap-opgericht-naar-buitenlands-recht. .